تلسکوپ جیمز وب، نور ستارهها را در اطراف کهکشانهای اولیه با اختروشهای درخشان تشخیص میدهد؛ یافتههای جدیدی که برای درک تکامل کهکشانها و همچنین سیاهچالههای موجود در مرکز آنها حیاتی است.
ستاره شناسان موفق شدهاند کهکشانهای میزبان اختروشها را برای اولین بار در کیهان اولیه، زمانی که تنها ۱۰ درصد از سن کنونیاش عمر داشته است، رصد کنند.
اختروش یک جرم فوقالعاده درخشان است که از یک سیاهچاله کلانجرم یا ابرسیاهچاله فعال انرژی میگیرد. اختروش، گازِ ستارهای را با سرعت بسیار بالایی مصرف میکند و باعث میشود که محیط اطراف آن، چنان درخشان باشد که از کهکشان خود بیشتر بدرخشد.
از زمان کشف اختروشها در اواخر دهه ۱۹۵۰، دانشمندان تلاش کردهاند تا کهکشانهای میزبان آنها را بررسی کنند و ستارهشناسان سرانجام به لطف حساسیت عالی و دید دوربرد تلسکوپ فضایی جیمز وب، به مهم دست یافتهاند.
یک گروه بینالمللی از ستارهشناسان از جمله ستارهشناسان موسسه ماکس پلانک این مطالعه جدید را انجام دادهاند.
نود یانکه، یکی از نویسندگان این مطالعه از موسسه نجوم ماکس پلانک در بیانیهای گفت: ۲۵ سال پیش برای ما شگفتانگیز بود که توانستیم کهکشانهای میزبان را از ۳ میلیارد سال پیش با استفاده از تلسکوپهای بزرگ زمینی رصد کنیم. تلسکوپ فضایی هابل به ما اجازه داد تا دوران اوج رشد سیاهچالهها را در ۱۰ میلیارد سال پیش کاوش کنیم و اکنون ما، جیمز وب را برای دیدن کهکشانهایی که اولین سیاهچالههای کلانجرم در آنها پدیدار شدهاند، در دسترس داریم.
مشاهده اختروشها
اختروشهای مورد بحث با نامهای J۲۲۳۶+۰۰۳۲ و J۲۲۵۵+۰۲۵۱ برچسب گذاری شدهاند. خوشبختانه آنها درخشانترین نیستند و به ستارهشناسان اجازه میدهند از جیمز وب برای نظارت بر کهکشانهای اطراف آنها نیز استفاده کنند.
طبق بیانیه رسمی پژوهشگران، زمانی که پژوهشگران به دقت درخشش اختروشها را حذف کردند، این کهکشانهای میزبان قابل مشاهده شدند. چیزی که دورترین نور ستاره از کهکشان میزبان یک اختروش را نشان داد.
این اختروشها برای اولین بار در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ با استفاده از تلسکوپ زمینی سوبارو که توسط رصدخانه ملی ژاپن در هاوایی اداره میشود، کشف شدند. قدمت نور این دو اختروش به زمانی برمیگردد که کیهان به ترتیب ۸۷۰ و ۸۸۰ میلیون سال سن داشته است.
اندازهگیری جرم کهکشانها
پژوهشگران توانستند جرم تقریبی کهکشانهای اولیه و همچنین سیاهچالههایی را که به اختروش نیرو میدادند، محاسبه کنند. جرم این کهکشانها به ترتیب معادل ۱۳۰ و ۳۰ میلیارد خورشید است. برای مقایسه بد نیست بدانید که کهکشان راه شیری دارای جرمی حدود ۶۰ میلیارد خورشید است.
بر اساس این بیانیه، جرم تخمین زدهشده سیاهچالهها ۱.۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون خورشید است. در حالی که جرم سیاهچاله کهکشان راه شیری تقریباً معادل ۴ میلیون خورشید است.
پژوهشگران این مطالعه میگویند، این یافتههای جدید نشان میدهد که اختروشهای اولیه و کهکشانهای میزبان آنها بسیار شبیه به کهکشانهای فعلی هستند.
در این بیانیه آمده است: برای کهکشانهای مدرن، یک همبستگی مستقیم بین جرم ابرسیاهچالهی کهکشان و کل جرم ستارههای کهکشان وجود دارد. در حالی که اختروشهای اولیهای که ستارهشناسان مشاهده کردهاند، همین رابطه را نشان میدهند.
علاوه بر این، این پژوهش برای درک تکامل مشترک کهکشانها و سیاهچالهها حیاتی است و هسته کمک میکند راز تشکیل ابرسیاهچالهها در کیهان اولیه فاش شود.
نتایج این مطالعه به تازگی در مجله Nature منتشر شده است.